Wat is een goede vragenlijst?
Je hebt ze vast wel eens digitaal ontvangen: een vragenlijst die niet goed in elkaar steekt. Er worden vragen gesteld waarvan je denkt wat moet of kan je hiermee, of de vragenlijst is zo lang dat je bij voorbaat al geen zin meer hebt om hem in te vullen. Door een slechte vragenlijst wordt het moeilijk om de verkregen data te analyseren en onjuiste conclusies zijn zomaar getrokken!
Een goede online vragenlijst maken is best lastig, maar door gebruik te maken van onderstaande tips wordt het toch een beetje eenvoudiger. Deel 1 van ‘Tips voor een goede vragenlijst’ staat in het teken van de opstellen van de vragenlijst en de vragen.
Hoe pak ik de opzet van een vragenlijst aan?
- Ga niet klakkeloos vragen formuleren maar bedenk eerst waarvoor je de antwoorden wilt gaan gebruiken en hoe je deze dan wilt analyseren. Stel je zelf de volgende vragen: Wie is mijn doelgroep? Wat wil ik van hen te weten komen? Wat wil ik bereiken?
- Het is al lastig genoeg om respondenten te verleiden om de vragenlijst in te vullen. Zijn ze over de streep getrokken, probeer ze dan vast te houden. Bij online vragenlijsten haakt namelijk 10 – 20% van de respondenten af voordat het einde van de vragenlijst is bereikt. Stel de interessantste en belangrijkste vragen aan het begin.
- Een deel van de respondenten geeft liever geen antwoord op vragen over persoonsgegevens zoals leeftijd, geslacht, opleiding of inkomen. Onze ervaring is dat 5 – 10% van de respondenten afhaakt als om inkomensgegevens wordt gevraagd. Zet deze vragen aan het einde van de vragenlijst als de gegevens echt noodzakelijk zijn voor je onderzoek.
- Respondenten hebben er vaak behoefte aan om hun antwoord toe te lichten of om een opmerking te plaatsen. Voeg een opmerkingenveld toe bij relevante vragen en biedt aan het einde van de vragenlijst de mogelijkheid om een toelichting te geven.
- Niet elke respondent hoeft alle vragen te beantwoorden. Door gebruik te maken van routeringen kunnen deze vragen worden overgeslagen. Hierdoor blijft voor de respondent de vragenlijst compact.
- Biedt aan het einde van de vragenlijst de respondent aan om met hem / haar contact op te nemen als daar behoefte aan is. Dit verhoogd de tevredenheid bij de respondenten.
- Test zelf de vragenlijst maar laat de vragenlijst ook invullen door collega’s. Zij hebben vaak weer een andere kijk op het onderwerp en de vragen. Hier wordt de vragenlijst beter van en fouten worden er uit gehaald.
Hoe stel ik vragen op?
- Maak zo veel als mogelijk gebruik van gesloten vragen. Deze vragen zijn beter en sneller te analyseren dan open vragen. Ook typen respondenten liever geen tekst, behalve als ze zich erg betrokken voelen bij het onderwerp.
- Voorkom ‘antwoord-sturing’ door de vraagstelling. Hanteer altijd neutrale vraagstelling, bijvoorbeeld ‘Kunt u aangeven wat de kwaliteit van uw woning zou verbeteren?’ of ‘Wat is uw mening over ….?’.
- Gebruik een vraagstelling die aansluit bij de doelgroep. Maak simpele vragen en hanteer spreektaal.
- Stel eerst een algemene vraag en daarna de specifiekere vragen. Bijvoorbeeld de algemene vraag ‘Welk rapportcijfer geeft u voor de dienstverlening van uw corporatie bij het verlaten van uw woning?’ gevolgd door de specifieke vraag ‘Ik ben tevreden over de informatie over het opzeggen van de huur’. De reden hiervoor is dat, indien de respondent heel positief of negatief is over de specifieke vraag, dit geen invloed heeft op de algemene vraag.
- Gebruik de juiste antwoordvorm: mag er bij een meerkeuze-vraag maar één keuze gemaakt worden of zijn er meerdere antwoorden mogelijk.
- Voorkom dat respondenten ‘gemakzuchtig’ worden. Je wilt soms weten waarom een bepaald antwoord is gegeven en stelt daarom een ‘waarom’-vraag. Stel de ‘waarom’-vraag niet alleen als de respondent negatief (of alleen positief) heeft geantwoord. Als de respondent de systematiek doorheeft zal hij geneigd zijn om positief (of negatief) te antwoorden om van de ‘waarom’-vraag af te zijn.
In een volgende expert-blog meer tips voor het opstellen van een goede online vragenlijst. Dan komen tips aan de orde voor antwoordkeuzes, verhoging van de respons en de uitnodigingsteksten.